Trung tâm đăng kiểm yêu cầu thay bóng đèn LED sang halogen, để xe có thể được cấp giấy chứng nhận kiểm định.
Sau gần 3 tiếng xếp hàng chờ tới lượt kiểm định tại Trung tâm đăng kiểm 50-02S, quận 11, TP HCM, Văn Cường, chủ chiếc Toyota Yaris 2010 “bị dội gáo nước lạnh” vì đăng kiểm viên lập tức từ chối, khi nhìn thấy xe anh đã thay đèn từ loại halogen nguyên bản sang LED projector (bi cầu).
“Đèn nguyên bản rất tối, nên tôi đã thay sang LED bi cầu vào năm trước. Xe tôi đời cũ, 6 tháng đăng kiểm một lần, những lần trước đều đạt, nhưng lần này lại bị từ chối”, Cường chia sẻ. Chủ xe cho rằng, thông tư mới của Bộ Giao thông vận tải đã mở đường cho xe có thể nâng cấp đèn, miễn là đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật.
“Tuy vậy, nhân viên đăng kiểm không thực hiện các thao tác đo đạc mà từ chối ngay khi nhìn thấy”, Cường nói.
Thông tư 2/2023 của Bộ GTVT cho phép người dùng có nhiều không gian nâng cấp, độ trên chiếc xe của mình. Cụ thể, quy định cũ (thông tư 16/2021), đèn xe “không đúng kiểu loại” được coi là một khiếm khuyết, hư hỏng quan trọng (MaD), tức xe sẽ không được cấp giấy chứng nhận kiểm định. Quy định mới đã không còn nội dung này, đồng nghĩa với việc đèn xe không nhất thiết phải “đúng kiểu loại” như ban đầu của nhà sản xuất mới được thông kiểm định.
Bên cạnh đó, thông tư cũ quy định “màu ánh sáng không phải màu trắng hoặc vàng nhạt” là MaD, nhưng ở thông tư mới, quy định này đã trở thành MiD (khiếm khuyết, hư hỏng không quan trọng). Xe vẫn được thông qua kiểm định nếu có lỗi MiD, tức các đèn có ánh sáng khác như xanh vẫn có thể vượt qua bài kiểm tra.
Ngoài ra, đại diện Cục đăng kiểm từng cho biết đèn pha nếu là loại thay thế thuộc kiểu loại khác thì phải sử dụng loại đèn đã được chứng nhận hoặc công bố hợp quy và phải làm các thủ tục liên quan đến việc thay đổi, cải tạo.
Những quy định trên được nhiều người dùng hiểu rằng có thể thay thế bóng đèn phía trong không làm thay đổi hình dáng, kết cấu của tổng thể đèn, nhưng loại đèn thay thế phải hợp quy và đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật như cường độ, độ chụm…
Tuy nhiên, trung tâm đăng kiểm không thực hiện kiểm tra kỹ thuật cho các xe nâng cấp, độ đèn mà từ chối ngay là bởi “chưa nhận được hướng dẫn”. Ông Huỳnh Văn Thiệt, giám đốc trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 50-02S, nơi anh Cường kiểm định chiếc Yaris, cho rằng ngoài thông tư chung, trung tâm của ông không nhận được văn bản hướng dẫn về việc sửa đổi các quy định cũ, cũng như quy trình thực hiện theo các quy định mới, do đó vẫn làm theo quy định cũ. Cục Đăng kiểm hiện chưa phản hồi thông tin này.
Ông Thiệt cho biết thêm không chỉ Yaris 2010 của anh Cường, trung tâm đã từ chối nhiều xe độ đèn đến làm thủ tục đăng kiểm.
“Chúng tôi rất hiểu việc lắp đèn sáng hơn, an toàn hơn đèn cũ là nhu cầu thực tế của nhiều chủ xe, đặc biệt xe đời cũ. Nhưng ở giai đoạn này, chúng tôi không được phép làm sai bất cứ quy trình nào của đăng kiểm”, ông Thiệt nói.
Đăng kiểm với xe đã nâng cấp, độ đèn đang là vấn đề khiến người dùng ôtô cảm thấy hỗn loạn. Có những tài xế bị trượt ở trung tâm này, nhưng lại được chấp thuận ở trung tâm khác. Trong khi nhiều người bị từ chối ở vài nơi, đành phải về zin, hoặc chủ động về zin trước khi đi đăng kiểm.
Đức Tú (Hà Nội) chạy chiếc Ford EcoSport 2017, độ đèn sang ánh sáng xanh, dù cũng đo các thông số kỹ thuật ở cơ sở độ đèn từ trước, nhưng vẫn không được đồng ý đăng kiểm. Anh đành tháo đèn mới, thuê đèn cũ giá 500.000 đồng để lắp vào xe. Vài tháng trước, khi vấn đề đăng kiểm đang căng thẳng, giá thuê đồ zin lên tới tiền triệu mỗi ngày.
Chưa được chấp thuận đăng kiểm, nhưng xe của Cường sản xuất 13 năm, tức theo quy định mới được giãn chu kỳ định kỳ từ 6 tháng lên 12 tháng nên anh đăng ký gia hạn online để có thể lưu hành tới cuối năm.
“Hy vọng tình hình đăng kiểm khi ấy sẽ rõ ràng và thuận lợi hơn”, Cường nói.